Zrealizowane, kluczowe działania przeprowadzone przez leśników w ramach akcji przeciwpożarowej obejmowały:

1. Prognozowanie zagrożenia, analizę ryzyka i współpracę z innymi instytucjami:

• oznaczano stopień zagrożenia pożarowego lasów (SZPL) oraz przeprowadzano analizę ryzyka powstania i rozwoju pożarów lasu.
• do właściwych terenowo komend Państwowej Straży Pożarnej i współpracujących służb oraz Punktów Alarmowo Dyspozycyjnych nadleśnictw RDLP w Zielonej Górze (tzw. PAD) przekazano, zgodnie z obowiązującymi przepisami, SZPL określony dla danej strefy,

2. Uruchamianie zabezpieczeń przeciwpożarowych i przeprowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych:

• aktywowano niezbędne elementy systemu zabezpieczenia przeciwpożarowego terenów leśnych, adekwatne do stwierdzonych zagrożeń,
• prowadzono kampanię informacyjno-ostrzegawczą oraz działania edukacyjne (link), m.in. we współpracy z lokalnymi placówkami oświatowymi, zwracając szczególną uwagę na profilaktykę i ostrożność w lasach oraz przeciwdziałanie przerzutom ognia z gruntów nieleśnych.

3. Przeglądy techniczne i konserwacyjne oraz cykl szkoleń:

• przeprowadzono przeglądy i konserwacje punktów czerpania wody do celów przeciwpożarowych (m.in. zbiorniki naturalne oraz cieki wodne ze stanowiskami czerpania wody, źródła wody do celów przeciwpożarowych), celem zagwarantowania ich sprawnego i niezawodnego działania,
• przeszkolono pełnomocników nadleśniczych ds. ochrony przeciwpożarowej, załogi obsługujące samochody patrolowo-gaśnicze oraz personel do obsady dostrzegalni pożarowych i PAD.

4. Ochrona terenów szczególnie zagrożonych i inne działania:

• zorganizowano ochronę obszarów szczególnie narażonych na pożary, uwzględniając doświadczenia z ostatnich lat i wykorzystując nowe techniki,
• podjęto szereg innych działań, m.in. rozmieszczono tablice informacyjno-ostrzegawcze, przygotowano środki (sprzęt i materiały) do zwalczania pożarów oraz zabezpieczenia pożarzysk, w tym także załogowe i bezzałogowe statki powietrzne, wdrożono testowo/pilotażowo zautomatyzowany system detekcji pożarów lasu.

Wszystkie działania były prowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej oraz regulacjami obowiązującymi w Lasach Państwowych. W przypadku pożaru niezwłocznie podejmowano odpowiednie działania według ustalonej procedury, włączając w to w szczególności współpracę i współdziałanie z jednostkami Państwowej Straży Pożarnej, Ochotniczej Straży Pożarnej, Wojskowej Straży Pożarnej oraz wykorzystanie czarterowanego lotnictwa patrolowego i gaśniczego do zwalczania ognia. Leśnicy ściśle współpracowali z władzami lokalnymi, strukturami Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego oraz i utrzymywali w pełnej sprawności systemy obserwacyjno-alarmowe oraz własne siły i środki dysponowane do pożarów lasu.

Niestety, nadal najczęstszą przyczyną pożarów jest podpalenie, nieostrożność korzystających z lasu oraz wypadki i awarie. W tym roku nie uchwycono osób dopuszczających się podpaleń, jednakże dzięki współpracy w szczególności z Policją i innymi służbami, leśnicy skutecznie ograniczyli to negatywne zjawisko – zakomunikował Wojciech Grochala, dyrektor RDLP w Zielonej Górze.

Niestety, w skali regionu, najwięcej zdarzeń leśnicy odnotowali w Nadleśnictwie Lipinki – łącznie 23 pożary. To tu, 16 stycznia br., miał także miejsce pierwszy pożar w tym roku, jak również największy, który wystąpił pół roku później, w wyniku czego ogień objął swoim zasięgiem obszar o powierzchni 2,74 ha. Natomiast w Nadleśnictwie Bytnica odnotowano jedynie 1 pożar. Przeciętnie, w każdym nadleśnictwie wystąpiło przeszło 9 pożarów, a średnia powierzchnia jednego wyniosła 0,15 ha (w porównaniu do 0,24 ha w roku 2022 to znacznie mniej).  Najbardziej palnym miesiącem okazał się czerwiec z 76 pożarami, głównie z powodu niskiej ilości opadów atmosferycznych, wynoszącej zaledwie 47 l/m².

Zgodnie z analizami specjalisttów RDLP w Zielonej Górze ds. ochrony przeciwpożarowej, w porównaniu z rokiem 2022, w 2023 roku odnotowano o połowę mniej zdarzeń pożarowych, przy jednoczesnym 3-krotnym zmniejszeniu łącznej powierzchni objętej pożarami. Statystycznie, pożary najczęściej wybuchały w godzinach popołudniowych, ale zanotowano także kilka przypadków w nocy. W roku 2022, na terenach leśnych, dwudziestu nadleśnictw RDLP w Zielonej Górze, łącznie wystąpiło 185 pożarów, a całkowita powierzchnia dotknięta pożarami wyniosła 26,95 ha.

„Dzięki ofiarnej pracy wszystkich zaangażowanych, w tym personelu obsługującego system obserwacyjno-alarmowy i samochody patrolowo-gaśnicze, pilotów Leśnej Bazy Lotniczej, nie odnotowaliśmy ani jednego dużego pożaru lasu – powyżej 10 ha, ani zdarzeń nadzwyczajnych, związanych ze zwalczaniem pożarów lasów w bieżącym roku" – poinformował Paweł Wcisło, Naczelnik Wydziału Obronności i Ochrony Mienia RDLP, który nadzorował koordynację działań oraz utrzymywał współpracę z sąsiednimi dyrekcjami regionalnymi LP oraz strukturami Państwowej Straży Pożarnej.

Dodatkowo, w ramach działań przygotowawczych na nadchodzący okres palności, planowane są następujące czynności:

1. Analiza pożarów i ich przyczyn - przeprowadzona zostanie tzw. analiza geografii występowania pożarów w każdym nadleśnictwie oraz ich przyczyn w sezonach 2021 – 2023, na podstawie której zostaną podjęte działania mające na celu ograniczenie przyczyn i strat z tytułu pożarów w 2024 roku.
2. Współpraca z OSP i PSP oraz działania informacyjno-ostrzegawcze – podsumowana zostanie współpraca z Ochotniczymi Strażami Pożarnymi oraz strukturami Państwowej Straży Pożarnej, a także zaplanowane będą działania informacyjno-ostrzegawcze, szczególnie na okres przedwiośnia 2024 roku.
3. Budowa, przebudowa i modernizacja obiektów infrastruktury przeciwpożarowej LP, wdrażanie nowych metod detekcji pożarów oraz sukcesywne doposażanie baz sprzętu przeciwpożarowego w nadleśnictwach, w środki przydatne do zwalczania i ograniczania skutków pożarów lasów.

Spalony las w leśnictwie Dąbrowa, w Nadlesnictwie Przytok/ fot. T. Sygit

Kontynuowana będzie ścisła współpraca z władzami lokalnymi oraz właściwymi terenowo jednostkami Państwowej i Ochotniczej Straży Pożarnej oraz prowadzone będą dalsze działania, mające na celu utrzymanie i zapewnienie bezpieczeństwa pożarowego terenów leśnych. 

Warto podkreślić, że wszystkie dotychczasowe działania miały na celu zapewnienie skutecznej ochrony naszych lasów oraz minimalizację ryzyka rozwoju pożarów. Dziękujemy wszystkim za dotychczasową współpracę, zaangażowanie w ochronie lasów i profesjonalizm w realizacji tych zadań.